Παρασκευή 25 Μαρτίου 2011

Για την κοινοτική (χωριάτικη) δημοκρατία και πάλι

Οι επαναστάσεις καθόρισαν την μορφή της εξέλιξης της ιστορίας και είναι φυσικά-αδύνατο να γνωρίζει κάποιος ιστορικά-άσχετος όπως εγώ, τις παραμέτρους τους.

Μα θα γράψω κάποιες σκέψεις.

Οι επαναστάσεις ήταν τα "μπάχαλα" της εποχής τους μα είχαν κάποιο στόχο (σε αντίθεση με τα μπάχαλα).

Ήταν σπουδαία λοιπόν η επανάσταση του '21 που στόχο είχε την απελευθέρωση των (σκόρπιων) Ελληνικών κοινοτήτων που υπήρχαν στην ευρύτερη περιοχή της Ελλάδας, από την εξουσία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Μα τώρα που πέρασε ο χρόνος, αναρωτιέμαι μήπως στόχος-"Κάποιων" ήταν η ενσωμάτωσή αυτών των κοινοτήτων σε μιαν άλλη Αυτοκρατορία: αυτή της Αγοράς.

Τα μεθεόρτια της Γαλλικής επανάστασης που σήμαιναν την κυριαρχία των αστών και την επικράτηση της αστικής δημοκρατίας, έγιναν ζηλευτός στόχος για τους ανθρώπους της εποχής. Αυτό που φοβάμαι όμως, είναι πως: αυτό που εγκαθίδρυσε η αστική δημοκρατία δεν ήταν η δημοκρατία αυτή καθ' αυτή.

Για να λειτουργήσει το σύστημα της αστικής δημοκρατίας προϋπόθεσή του ήταν ένα κατ' αρχήν υποτυπώδες, στην συνέχεια ενισχυόμενο και τέλος κυρίαρχο τραπεζικό σύστημα. Η αστική δημοκρατία (η δημοκρατία στην πόλη) με κυρίαρχη τάξη αυτούς που παρέχουν υπηρεσίες (τους αστούς), απαιτεί την κυκλοφορία του χρήματος δηλαδή την τράπεζα.

Κάθε παροχή υπηρεσιών που είναι άσχετη με την οικονομία των παραγώγων απαιτεί αυτήν την υποστήριξη. Τα πάντα στηρίζονται σ' αυτήν (για την ύπαρξη της πόλης) όπως π.χ. τα μεγάλα έργα, οι υποδομές κ.λπ. (και η απρόσκοπτη χρηματοδότησή τους) καθώς και ο μεγάλος κύκλος παροχής υπηρεσιών (διαχείριση απορριμάτων, φως, νερό κ.α.).

Έτσι λοιπόν, αυτό που φαίνεται να πέτυχε η Γαλλική Επανάσταση και στην συνέχεια η "άλλου τύπου" βιομηχανική επανάσταση, ήταν το να προτάξει την πόλη ως κυρίαρχη Ιδέα, την Ύπαρξη στην πόλη ως υπέρτατο αγαθό και φυσικά την τράπεζα για να υπάρχει αυτή: η πόλη.

Μολονότι οι Έλληνες πολιτικοί φαίνεται να εγκλώβισαν άμεσα το νεοσύστατο κράτος με δάνεια στις τράπεζες, των Ελλήνων οι κοινότητες αντιστάθηκαν σ' αυτή τη κυρίαρχη ιδέα για καμιά εκατοπενηνταριά χρόνια. Μέχρι που έπεισαν τον κόσμο πως θα 'ταν καλύτερο να ζει στην πόλη αντί στην επαρχία...

Οι ένδοξες μέρες της αντιπαροχής του ΄60, που χώσαν ολόκληρα χωριά σε πολυκατοικίες ερημώνοντας τις κοινότητες της ελληνικής γης, αποτέλεσαν τον κορμό της "ανάπτυξης" όπως αυτή θέλει να λέγεται.

Οι ένδοξες μέρες της αγοράς ακινήτων του 2000-2010 που χώσαν τους μικροαστούς σε μεζονέτες και κυριλέ διαμερίσματα σκλαβώνοντάς τους στις τράπεζες, ήταν η συνέχεια της.

Κι ο υπαρκτός σοσιαλισμός, η άλλη τρομερή Ρωσική επανάσταση? Δυστυχώς απέτυχε... Χωρίς να διαφωνώ επί της αρχής, η μορφή της εξουσίας που κι αυτή προσήγαγε, δεν οδήγησε σε μια ισόρροπη ανάπτυξη αλλά στην ισοπέδωση του ανθρώπου στις σοβιετικές μηχανές παραγωγής και τον καψερό ανταγωνισμό της με την Αυτοκρατορία της Αγοράς.

Όσο λοιπόν ο κόσμος αγωνίζεται ν' ανταγωνίζεται να επιβιώσει με στόχο την αστική δημοκρατία και τα μπλιμπλίκια που θα του προσφέρει αυτή η Αυτοκρατορία της Αγοράς (ακόμα-ακόμα ανταγωνιζόμενος αυτήν με άλλου-τύπου παραγωγικές διαδικασίες), διαφόρων-τύπων εξουσίες που θα εκμεταλλεύονται αυτό το όραμα και πόλεμοι που θα το υπερασπίζονται θα' ναι στην ημερήσια διάταξη.

Πόλεμοι για την συγκέντρωση του πλούτου, για τα κεφάλαια, για νέα λεφτά που θα πρέπει να δημιουργηθούν (απ' το πουθενά) για να υπάρχει αυτή η "ανάπτυξη", για να ξοδέψουμε ακριβές μπόμπες που θα καταστρέψουν υποδομές για να τις ξαναφτιάξουμε (υποδομές και μπόμπες) και να συνεχίσει να υπάρχει ο κόσμος όπως σήμερα τον ξέρουμε.

Μα θα υπάρχει? Δεν είμαι καθόλου βέβαιος. Η εκμετάλλευση των πάντων και η σχετική υστερία της αγοράς (διαφόρων-τύπων πυρηνικά, πετρέλαια κ.α.) δεν μ' αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας.

Όταν λοιπόν η αστική δημοκρατία, μας βάλει να ψάχνουμε φαΐ στα σκουπίδια της πόλης της, ίσως η κοινοτική (χωριάτικη) δημοκρατία δώσει την απάντηση (που φαίνεται να δούλεψε σε αυτό το τόπο) που σήμερα ψάχνουμε.


Υ.Γ. 1
Βλ. κ.α. σχετικές αναρτήσεις του ιστολογίου για τον κοινοτισμό (ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ)

Υ.Γ. 2  Σχετικό σχόλιο για την παραπάνω ανάρτηση από τον Θράξ Αναρμόδιο:

Η κοινοτική "δημοκρατία" που υπήρχε στα ελληνικά κεφαλοχώρια και στα νησιά στην περίοδο της τουρκοκρατίας και της αυτοκρατορίας είναι μια παραλλαγή της τιμαριοκρατίας. Δηλαδή οι μετέχοντες είχαν πολιτικά δικαιώματα ανάλογα με την περιουσία τους. Κάτι παρόμοιο με την μεταρρύθμιση του Σόλωνα

Κάπως έτσι μας προέκυψαν οι προεστοί και οι κοτζαμπάσηδες στην στεριά και οι καπεταναίοι στα νησιά.

Ενα άλλο ζήτημα είναι η συγκρότηση του εθνικού κράτους που σε κάποιες χώρες προέκυψε ύστερα από κοινωνικές επαναστάσεις. Σε λίγες, σαν την δική μας, ήρθε ως αποτέλεσμα μιας εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης.

Η συγκρότηση του εθνικού κράτους, μπορούμε σήμερα να πούμε, ίσως και με κάποια υπερβολή, πως είχε στόχο παρόμοιο με αυτόν που έχει σήμερα η παγκοσμιοποίηση. Δηλαδή, ένωσε κάτω από μια
ενιαία εδαφική κρατική επικράτεια διάφορα φέουδα καταργώντας τα σύνορα και τους δασμούς που έβαζαν αυτά στην διακίνηση των εμπορευμάτων. Σε μας, με την επανάσταση, έγινε κάτι παρόμοιο
με την κατάργηση των πολλών "αυτόνομων" οικονομικά και πολιτικά περιοχών στα πλαίσια της οθωμανικής και αυτοκρατορικής κυριαρχίας.

Αυτές οι διεργασίες είχαν σαν αποτέλεσμα εκτός από την εμφάνιση του σύγχρονου κράτους και της αστικής δημοκρατίας, και την ενιαιοποίηση της αγοράς, πράγμα πολύ σημαντικό. Επίσης το ενιαίο εθνικό κράτος συνέβαλε στην ασφάλεια της διακίνησης των εμπορευμάτων με τα αστυνομικά σώματα και τον εθνικό στρατό που δημιουργήθηκε.

Αυτές λοιπόν οι πρώϊμες κοινωνικές διεργασίες έκαναν το κράτος, την αστική δημοκρατία, το εμπόριο και το χρηματοπιστωτικό σύστημα όπως το ξέρουμε σήμερα. Τότε μπορεί να ήταν επαναστατικά όλα αυτά.

Τώρα είναι το μεγάλο εμπόδιο που πρέπει να υπερβούμε.

Πρέπει να μεταλλάξουμε το κράτος πολιτικά σε κάτι που να εξυπηρετεί το εθνικό σύνολο, την εθνική κοινωνία και όχι την οικονομική και πολιτική ολιγαρχία που δημιουργήθηκε στο μεταξύ, και ταυτόχρονα να το ενδυναμώσουμε ώστε να αντέξει τις επιθέσεις της multi-culti παγκοσμιοποίησης.